Waarom het ertoe doet

Het grote plaatje
Trumps eerste ambtstermijn werd gekenmerkt door een agressieve houding tegenover Peking, gekenmerkt door een handelsoorlog die de markten ontwrichtte en de betrekkingen onder druk zette. Het aanvankelijke conflict omvatte tit-for-tat-tarieven en zag zelfs de sluiting van consulaten. In januari 2020 werd een handelsovereenkomst ondertekend die bekend staat als “Phase One”, die China dwong nog eens 200 miljard dollar aan Amerikaanse goederen te kopen. De uitbraak van COVID-19 had echter ernstige gevolgen voor de resultaten van de overeenkomst, waarbij China zijn verplichtingen niet nakwam.
Snel vooruit naar 2024 vormt de herverkiezing van Trump, gecombineerd met zijn plan om tarieven tot 60% op Chinese goederen op te leggen, een existentiële uitdaging voor de Chinese exportgedreven economie. Dergelijke tarieven zouden de Chinese bbp-groei binnen een jaar kunnen halveren, waarschuwen analisten van UBS. Deze economische belangen komen op het moment dat Xi Jinping probeert China als wereldleider te positioneren, te midden van een verzwakkende binnenlandse vraag en handelsdiversificatie buiten de VS.
Wat ze zeggen

Inzoomen: Taiwan in het midden
Taiwan blijft een kritisch en controversieel brandpunt. China beschouwt het eiland als een afgescheiden provincie, essentieel voor de nationale eenheid, en heeft herhaaldelijk verklaard bereid te zijn geweld te gebruiken om het terug te winnen. De VS hebben, in het kader van een beleid van strategische ambiguïteit, traditioneel vermeden om expliciet te verklaren dat zij Taiwan zouden verdedigen. De recente opmerkingen van president Biden waarin hij de Amerikaanse steun bevestigde in het geval van een invasie, vervaagden deze al lang bestaande grenzen. Trump daarentegen heeft gemengde meningen geuit. Hij bekritiseerde ooit Taiwan omdat het niet genoeg bijdroeg aan de verdediging van het land, suggereerde dat het land de VS zou moeten betalen voor bescherming en adviseerde dat het land 10% van zijn bbp aan defensie zou besteden.
Deze retoriek wordt gezien als destabiliserend voor beide zijden van de Straat van Taiwan. Aan de ene kant biedt het China een verhaal om het Taiwanese vertrouwen in de Amerikaanse steun te ondermijnen, terwijl het aan de andere kant een signaal is van de mogelijke herijking van de defensiestrategieën door Washington onder leiding van Trump. Een terugtrekking van de VS of een strategische draai zou voor Peking openingen kunnen creëren om harder druk uit te oefenen, maar Trumps onvoorspelbare karakter laat de toekomst duister.
Tussen de lijnen: economische strategieën en kwetsbaarheden

Wat nu: Voorbereiden op “Trump 2.0”
China is zich er terdege van bewust dat het buitenlands beleid van de Amerikaanse president de bestaande kloven binnen het mondiale handels- en geopolitieke landschap zou kunnen verdiepen. De door de staat gerunde denktanks van Peking debatteren actief over de beste manier om om te gaan met een regering-Trump die klaar lijkt om hard aan te dringen op de economische ontkoppeling. Ambtenaren verwachten ook een sterkere drang om China te isoleren van allianties, zowel in Europa als in Azië. De terugkeer van Trump zou Peking er dus toe kunnen aanzetten om sterkere banden te zoeken met regio’s als Afrika en Latijns-Amerika, waar het land lange tijd heeft geïnvesteerd in infrastructuur en economische projecten om zijn invloed uit te breiden.
Deze strategieën zijn echter wellicht niet voldoende als tegenwicht voor een hernieuwde Amerikaanse drang naar economische en militaire beheersing. China’s pogingen tot het koolstofarm maken en tot technologische vooruitgang – beide essentieel voor het behoud van de mondiale concurrentiekracht – zouden kunnen worden belemmerd door strengere exportcontroles vanuit Washington. De VS zouden hun greep op geavanceerde technologieën kunnen verstevigen, waardoor de ambities van China in sectoren als AI en groene technologie verder worden verlamd.

Tussen hoop en voorzichtigheid: de X-factor
Er heerst nog steeds enig optimisme in Peking dat Trump, bekend als een ‘dealmaker’, overgehaald zou kunnen worden om nieuwe overeenkomsten te sluiten als China substantiële concessies doet. Voormalige functionarissen van de Trump-regering hebben opgemerkt dat Trump weliswaar de sterke man-stijl van president Xi Jinping bewondert, maar dat hij aanzienlijke compromissen van China zou eisen. De hoop op een dergelijk akkoord wordt getemperd door de realiteit dat het kabinet van Trump, bevolkt met figuren als Rubio en Waltz, zou neigen naar een agressief beleid dat de diplomatieke flexibiliteit beperkt.
Wat de complexiteit nog verder vergroot, is de invloed van figuren als Elon Musk, die all-in ging met zijn campagneassistent en 24-uursposts op X om Trump te helpen herkozen in het Witte Huis. Maar als het om China gaat, zou men kunnen zeggen dat Musk ‘gevestigde belangen’ heeft. Musk’s Tesla heeft aanzienlijke investeringen in China. De grootste fabriek van Tesla bevindt zich zelfs in Shanghai.
Aan de positieve kant voor China suggereren sommige analisten dat Musk als tussenpersoon zou kunnen optreden en zou kunnen pleiten voor een meer evenwichtige handelsbenadering. Toch betekent Trumps staat van dienst op het gebied van onvoorspelbaarheid dat zelfs dergelijke invloeden slechts een beperkte invloed kunnen hebben.
De bottom-line
De terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis luidt een tijdperk in vol strategische risico’s en kansen voor Peking. Zijn eerste kabinetskeuzes suggereren dat Trump waarschijnlijk de agressieve houding van zijn eerste termijn tegen China zal volgen. Er bestaat een kans dat het beleid van Trump 2.0 de economische stabiliteit kan uithollen en de geopolitieke aspiraties van China kan beperken. Van tariefescalaties tot mogelijke militaire manoeuvres in de Straat van Taiwan: Peking staat voor een spel met hoge inzet dat zijn veerkracht en strategisch inzicht op de proef zal stellen.
(Met input van agentschappen)